Bancassurance, hay mô hình phân phối bảo hiểm qua ngân hàng, đang ngày càng trở nên phổ biến tại Việt Nam nhờ vào tính tiện lợi và hiệu quả vượt trội. Với mạng lưới chi nhánh rộng khắp, các ngân hàng trở thành kênh phân phối lý tưởng, giúp các sản phẩm bảo hiểm tiếp cận nhanh chóng đến tay người tiêu dùng. Hãy cùng tìm hiểu cơ sở pháp lý của hoạt động bancassurance tại Việt Nam qua bài viết dưới đây.
1. Lịch sử hình thành Bancassurance
Bancassurance ra đời vào thập niên 1980 tại Pháp và Tây Ban Nha, sau đó nhanh chóng lan rộng và phát triển mạnh mẽ tại các quốc gia châu Âu. Tại Việt Nam, mô hình này xuất hiện vào những năm 1990 với quy mô hạn chế, chủ yếu mang tính thử nghiệm. Khi đó, hành lang pháp lý chưa được thiết lập đầy đủ, khiến hoạt động bancassurance gặp nhiều khó khăn.
Một bước ngoặt quan trọng diễn ra vào năm 2001 khi Việt Nam chính thức triển khai các quy định pháp luật điều chỉnh hoạt động bancassurance. Nghị định 100/CP ra đời vào năm 1993 được xem là tiền đề mở đường cho các doanh nghiệp bảo hiểm không chỉ kinh doanh bảo hiểm mà còn thực hiện các hoạt động liên quan như tái bảo hiểm và trung gian bảo hiểm.
Đến năm 2000, Luật Kinh doanh Bảo hiểm được ban hành, đánh dấu sự phát triển có hệ thống của thị trường bảo hiểm Việt Nam. Bộ luật này giúp định hình khuôn khổ pháp lý cơ bản, thúc đẩy sự hợp tác giữa ngân hàng và doanh nghiệp bảo hiểm.
2. Hành lang pháp lý cho Bancassurance tại Việt Nam
Cùng với sự phát triển của thị trường, hệ thống pháp luật về bancassurance ngày càng được hoàn thiện. Hiện nay, các quy định pháp luật điều chỉnh hoạt động này bao gồm:
- Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2022 (số 08/2022/QH15): Đặt nền móng cho việc quản lý và phát triển các hoạt động kinh doanh bảo hiểm, bao gồm phân phối bảo hiểm qua ngân hàng.
- Nghị định số 46/2023/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Kinh doanh Bảo hiểm, đưa ra các yêu cầu cụ thể về nghiệp vụ và nhân sự.
- Thông tư số 67/2023/TT-BTC: Hướng dẫn triển khai các quy định liên quan đến đào tạo, cấp chứng chỉ đại lý bảo hiểm.
Các văn bản này không chỉ điều chỉnh quan hệ giữa ngân hàng và doanh nghiệp bảo hiểm mà còn đảm bảo quyền lợi của khách hàng khi tham gia bảo hiểm thông qua ngân hàng.
3. Vai trò của các bên trong Bancassurance
Ngân hàng thương mại:
Theo Luật Các tổ chức tín dụng 2024, ngân hàng có thể tham gia bancassurance với nhiều tư cách như đại lý bảo hiểm (Điều 113), thành lập hoặc mua lại công ty liên kết, công ty con thực hiện hoạt động kinh doanh bảo hiểm (Điều 111). Tuy nhiên, để trở thành đại lý bảo hiểm, ngân hàng phải đáp ứng các điều kiện như:
- Hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.
- Có nhân viên được đào tạo và cấp chứng chỉ đại lý bảo hiểm.
- Thành lập bộ phận chuyên trách cho hoạt động đại lý bảo hiểm với người đứng đầu có ít nhất 3 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, hoặc bảo hiểm.
Doanh nghiệp bảo hiểm:
Doanh nghiệp bảo hiểm chịu trách nhiệm đào tạo, quản lý đại lý bảo hiểm, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật trong các hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, các doanh nghiệp này phải báo cáo định kỳ với cơ quan nhà nước về việc đào tạo và sử dụng đại lý, nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả của hoạt động bancassurance.
Cơ quan quản lý nhà nước:
Bộ Tài chính giám sát hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm, trong khi Ngân hàng Nhà nước quản lý các hoạt động kinh doanh của ngân hàng liên quan đến bảo hiểm. Sự phối hợp giữa các cơ quan này đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của thị trường.
4. Sản phẩm bảo hiểm trong Bancassurance
Các sản phẩm bảo hiểm được phân phối qua ngân hàng bao gồm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, và bảo hiểm phi nhân thọ. Theo quy định hiện hành, các sản phẩm này phải được Bộ Tài chính phê duyệt trước khi đưa ra thị trường, đảm bảo tính pháp lý và quyền lợi cho khách hàng.
Mô hình bancassurance đang dần trở thành xu hướng phổ biến tại Việt Nam nhờ vào sự tiện lợi và khả năng tiếp cận nhanh chóng của các sản phẩm bảo hiểm thông qua hệ thống ngân hàng. Để đảm bảo quyền lợi cho khách hàng khi tham gia, việc hiểu rõ cơ sở pháp lý điều chỉnh hoạt động này là vô cùng quan trọng. Các quy định pháp luật hiện hành không chỉ đảm bảo sự minh bạch trong các giao dịch mà còn bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, giúp họ an tâm khi lựa chọn bảo hiểm qua ngân hàng.
Liên hệ Luật sư tư vấn:
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
1. Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Giám đốc Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội,
email: vtpthanh@tlalaw.vn;
2. Luật sư Trần Mỹ Lê, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội;
email: tmle@tlalaw.vn
Địa chỉ: Tầng 7, số 06 Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://tlalaw.vn/
Hotline: 0906246464
_LTTTra_