Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, kiểm soát các dự án đầu tư và đảm bảo phát triển bền vững. Với xu hướng hội nhập kinh tế và các yêu cầu ngày càng khắt khe về bảo vệ môi trường, ĐTM không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là công cụ giúp doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm xã hội và nâng cao uy tín. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về khái niệm, lợi ích, nội dung và quy trình thực hiện ĐTM trong bài viết dưới đây.
1. Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) là gì?
Khái niệm ĐTM
Theo khoản 7 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 2020, Đánh giá tác động môi trường (Environmental Impact Assessment – ĐTM) là quá trình phân tích, đánh giá, nhận dạng, dự báo tác động đến môi trường của dự án đầu tư và đưa ra biện pháp giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.
Vai trò của ĐTM
ĐTM đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tác động môi trường từ các dự án đầu tư. Báo cáo này không chỉ giúp doanh nghiệp xác định các vấn đề môi trường tiềm ẩn mà còn hỗ trợ cơ quan chức năng đưa ra các quyết định phê duyệt đầu tư dựa trên các dữ liệu cụ thể, minh bạch và đáng tin cậy.
2. Tại sao cần thực hiện ĐTM?
Thực hiện ĐTM mang lại nhiều lợi ích quan trọng không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho cộng đồng và cơ quan quản lý:
2.1. Đối với doanh nghiệp
- Hỗ trợ quyết định đầu tư: ĐTM giúp chủ đầu tư lựa chọn vị trí, công nghệ, nguyên vật liệu và quy mô dự án phù hợp.
- Phòng ngừa rủi ro môi trường: ĐTM giúp dự báo và giảm thiểu các tác động xấu của dự án đến môi trường tự nhiên và con người.
- Tăng cường trách nhiệm xã hội: Nâng cao uy tín của doanh nghiệp, giảm thiểu các xung đột với cộng đồng trong khu vực dự án.
2.2. Đối với cơ quan quản lý
- Công cụ giám sát: ĐTM cung cấp dữ liệu giúp cơ quan chức năng kiểm soát và quản lý các dự án đầu tư một cách hiệu quả.
- Hỗ trợ phát triển bền vững: ĐTM giúp cân nhắc các yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường trong quá trình quy hoạch.
2.3. Đối với cộng đồng
- Bảo vệ quyền lợi: ĐTM đảm bảo các dự án đầu tư không gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, môi trường sống và tài nguyên địa phương.
- Tăng cường sự minh bạch: Cộng đồng được tham gia góp ý và giám sát các dự án đầu tư.
3. Nội dung chính của báo cáo ĐTM
Theo khoản 1 Điều 32 Luật Bảo vệ môi trường 2020, báo cáo ĐTM phải bao gồm các nội dung chính sau:
a) Xuất xứ của dự án đầu tư, chủ dự án đầu tư, cơ quan có thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư; căn cứ pháp lý, kỹ thuật; phương pháp đánh giá tác động môi trường và phương pháp khác được sử dụng (nếu có);
b) Sự phù hợp của dự án đầu tư với Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và quy định khác của pháp luật có liên quan;
c) Đánh giá việc lựa chọn công nghệ, hạng mục công trình và hoạt động của dự án đầu tư có khả năng tác động xấu đến môi trường;
d) Điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội, đa dạng sinh học; đánh giá hiện trạng môi trường; nhận dạng các đối tượng bị tác động, yếu tố nhạy cảm về môi trường nơi thực hiện dự án đầu tư; thuyết minh sự phù hợp của địa điểm lựa chọn thực hiện dự án đầu tư;
đ) Nhận dạng, đánh giá, dự báo các tác động môi trường chính, chất thải phát sinh theo các giai đoạn của dự án đầu tư đến môi trường; quy mô, tính chất của chất thải; tác động đến đa dạng sinh học, di sản thiên nhiên, di tích lịch sử – văn hóa và yếu tố nhạy cảm khác; tác động do giải phóng mặt bằng, di dân, tái định cư (nếu có); nhận dạng, đánh giá sự cố môi trường có thể xảy ra của dự án đầu tư;
e) Công trình, biện pháp thu gom, lưu giữ, xử lý chất thải;
g) Biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực khác của dự án đầu tư đến môi trường; phương án cải tạo, phục hồi môi trường (nếu có); phương án bồi hoàn đa dạng sinh học (nếu có); phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường;
h) Chương trình quản lý và giám sát môi trường;
i) Kết quả tham vấn;
k) Kết luận, kiến nghị và cam kết của chủ dự án đầu tư.
4. Đối tượng cần thực hiện ĐTM
Căn cứ quy định tại Điều 30 Luật Bảo vệ môi trường 2020 thì các dự án đầu tư phải đánh giá tác động môi trường bao gồm:
(i) Các dự án đầu tư nhóm I (dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mức độ cao)
(ii) Các dự án đầu tư nhóm II (dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường)
5. Quy trình lập đánh giá báo cáo môi trường (ĐTM)
Các bước để doanh nghiệp hoặc chủ đầu tư lập báo cáo đánh giá tác động môi trường có thể được thực hiện như sau:
Bước 1: Xác định thông tin cơ bản về dự án, bao gồm quy mô, đặc điểm và các căn cứ pháp lý liên quan.
Bước 2: Khảo sát điều kiện môi trường, tiến hành nghiên cứu về địa lý, địa chất, khí hậu và thủy văn tại khu vực dự án.
Bước 3: Thu thập số liệu, tìm hiểu và thu thập dữ liệu liên quan đến điều kiện tự nhiên, môi trường và kinh tế – xã hội xung quanh dự án.
Bước 4: Phân tích mẫu, lấy mẫu và phân tích các yếu tố môi trường như không khí, nước, đất tại khu vực dự án.
Bước 5: Đánh giá vi khí hậu, phân tích các yếu tố vi khí hậu trong khu vực dự kiến triển khai dự án.
Bước 6: Xác định hiện trạng môi trường, đánh giá tình hình môi trường hiện tại tại khu vực dự án.
Bước 7: Xác định nguồn ô nhiễm, phân tích các nguồn có thể gây ô nhiễm như khí thải, chất thải rắn và nước thải, đồng thời thống kê và đánh giá các loại chất thải sẽ phát sinh.
Bước 8: Đánh giá tác động, xác định mức độ ảnh hưởng của các nguồn ô nhiễm đến tài nguyên, con người và môi trường xung quanh.
Bước 9: Đề xuất biện pháp giảm thiểu, lập kế hoạch giảm thiểu ô nhiễm trong giai đoạn xây dựng dự án.
Bước 10: Xây dựng kế hoạch quản lý môi trường, đưa ra các biện pháp quản lý và ứng phó sự cố môi trường trong quá trình vận hành.
Bước 11: Xử lý chất thải, đề xuất giải pháp thu gom và xử lý nước thải, khí thải và chất thải rắn phát sinh từ dự án.
Bước 12: Tham vấn ý kiến cộng đồng, tham khảo ý kiến từ Ủy ban Nhân dân (UBND) và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (UBMTTQ) tại địa phương nơi triển khai dự án.
Bước 13: Lập chương trình giám sát, thiết lập kế hoạch giám sát môi trường trong suốt quá trình thực hiện dự án.
Bước 14: Thẩm định và phê duyệt, trình báo cáo cho hội đồng thẩm định để được phê duyệt theo quy định.
Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) là công cụ không thể thiếu trong việc bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế bền vững. Việc thực hiện ĐTM không chỉ giúp các nhà đầu tư tuân thủ pháp luật mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và môi trường.
Để đảm bảo hiệu quả, các doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ quy trình và hợp tác chặt chẽ với các cơ quan quản lý trong quá trình thực hiện ĐTM.
_____________________
Liên hệ Luật sư tư vấn:
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
1. Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Giám đốc Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội,
email: vtpthanh@tlalaw.vn;
2. Luật sư Trần Mỹ Lê, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội;
email: tmle@tlalaw.vn
Địa chỉ: Tầng 7, số 06 Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://tlalaw.vn/
Hotline: 0906246464
_LTTTra_