Việc đăng ký hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung tại Bộ Công Thương là một cơ chế quản lý quan trọng nhằm bảo đảm tính minh bạch, công bằng và tuân thủ pháp luật trong các giao dịch giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng. Căn cứ Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành, các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục phải đăng ký có trách nhiệm xây dựng, rà soát và trình Bộ Công Thương phê duyệt trước khi đưa vào áp dụng. Quy trình đăng ký này nhằm hạn chế tình trạng lạm dụng vị trí vượt trội của doanh nghiệp, loại bỏ các điều khoản bất bình đẳng, đồng thời tạo lập khuôn khổ giao dịch thống nhất, bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng. Trong bối cảnh các hoạt động thương mại ngày càng đa dạng và phức tạp, việc tuân thủ đúng trình tự, thủ tục đăng ký hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung trở nên cấp thiết đối với mọi chủ thể kinh doanh.
- Các trường hợp phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung
Điều 7 Nghị định 55/2024/NĐ-CP quy định các trường hợp phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung như sau:
“1. Trước khi sử dụng hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung thuộc Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký do Thủ tướng Chính phủ ban hành, sửa đổi để giao kết với người tiêu dùng, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải thực hiện việc đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo quy định của Nghị định này.”
Từ quy định này có thể hiểu các tổ chức, cá nhân kinh doanh các sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ thuộc Danh mục phải đăng ký do Thủ tướng Chính phủ ban hành phải thực hiện việc đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.
Hiện nay, Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký được quy định tại Thông tư 42/2025/TT-BCT bao gồm 8 loại sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ sau:
- Cung cấp điện phục vụ mục đích sinh hoạt
- Cung cấp nước sinh hoạt
- Truyền hình trả tiền
- Dịch vụ viễn thông di động mặt đất (dịch vụ thoại, dịch vụ nhắn tin, dịch vụ truy nhập Internet)
- Dịch vụ viễn thông cố định mặt đất (dịch vụ thoại, dịch vụ truy nhập Internet)
- Vận chuyển hành khách đường hàng không
- Vận chuyển hành khách đường sắt
- Mua bán căn hộ chung cư
- Trình tự thực hiện, hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung thuộc thẩm quyền Bộ Công thương
Để nộp hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung thì các tổ chức, cá nhân kinh doanh cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
- Đơn đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung theo Mẫu số 02 tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 55/2024/NĐ-CP;
- Dự thảo hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung bằng tiếng Việt.
Bước 2: Nộp hồ sơ
- Hình thức nộp: nộp trực tiếp hoặc qua bưu điện hoặc trực tuyến trên môi trường điện tử
- Số lượng: 01 bộ
- Nơi nộp:
- Cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thuộc Bộ Công Thương có thẩm quyền kiểm soát hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung trong trường hợp hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung được áp dụng trên phạm vi từ hai tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trở lên.
- Cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền kiểm soát hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung trong trường hợp hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung được áp dụng trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đó.
Bước 3: Nhận phiếu tiếp nhận hồ sơ, trong đó ghi rõ thời gian nhận và ngày trả kết quả
Bước 4: Thẩm định hồ sơ
Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đăng ký tiến hành thẩm định hồ sơ đăng ký trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ và có thể được gia hạn thêm tối đa không quá 30 ngày trong trường hợp phức tạp.
Trong quá trình thẩm định hồ sơ đăng ký, cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đăng ký có quyền yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh giải trình về các vấn đề cần thiết liên quan đến nội dung đăng ký.
Bước 5: Nhận kết quả
- Các nội dung cần có trong hợp đồng theo mẫu
Một hợp đồng mẫu cần phải có các nội dung sau đây:
- Thông tin của các bên trong hợp đồng bao gồm: tên, địa chỉ, số điện thoại, phương thức liên hệ khác (nếu có);
- Thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được bán, cung cấp theo hợp đồng;
- Đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng, công dụng, giá của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được bán, cung cấp, các thành phần cấu thành giá cuối cùng của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ nếu pháp luật có quy định phải công khai cấu thành giá của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ;
- Phương thức, thời hạn thanh toán;
- Thời gian, địa điểm, phương thức bán, cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ;
- Quyền và nghĩa vụ của các bên bảo đảm tuân thủ quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan;
- Trách nhiệm bảo vệ thông tin của người tiêu dùng;
- Trường hợp chấm dứt thực hiện hợp đồng và trách nhiệm phát sinh do chấm dứt thực hiện hợp đồng;
- Trường hợp bất khả kháng theo quy định của pháp luật;
- Phương thức giải quyết tranh chấp;
- Thời điểm giao kết hợp đồng, thời hạn của hợp đồng.
- Ngoài các nội dung cơ bản trên thì hợp đồng theo mẫu phải tuân thủ quy định của pháp luật khác có liên quan
Như vậy, trình tự và thủ tục đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung tại Bộ Công Thương giữ vai trò thiết yếu trong việc thiết lập chuẩn mực giao dịch minh bạch và nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp đối với người tiêu dùng. Việc thực hiện đúng quy định không chỉ giúp hạn chế rủi ro pháp lý, bảo đảm tính hợp lệ của hợp đồng, mà còn góp phần xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, thúc đẩy niềm tin của xã hội vào các hoạt động thương mại. Đối với doanh nghiệp, việc chủ động tuân thủ quy trình đăng ký, sửa đổi và cập nhật định kỳ là yêu cầu bắt buộc để thích ứng với sự thay đổi của pháp luật và nhu cầu thị trường; đối với cơ quan quản lý, đây là cơ chế quan trọng để giám sát và bảo vệ lợi ích công cộng. Qua đó, hệ thống pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được triển khai hiệu quả, tạo nên nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển bền vững của hoạt động thương mại tại Việt Nam.
————————————————
Liên hệ Luật sư tư vấn:
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
1. Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Giám đốc Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội,
email: vtpthanh@tlalaw.vn;
2. Luật sư Trần Mỹ Lê, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội;
email: tmle@tlalaw.vn
Công ty Luật TNHH TLA
Địa chỉ: Tầng 7, số 6 Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://tlalaw.com
Đinh Phương Thảo