Trong một số trường hợp đặc biệt, người lao động có thể nghỉ hưu trước tuổi do yếu tố về sức khỏe, hoàn cảnh cá nhân hoặc chính sách tinh giản. Khi đó, pháp luật sẽ xác định cụ thể điều kiện nghỉ hưu sớm và quyền lợi được hưởng cho các đối tượng trên. Bài viết dưới đây sẽ giúp người đọc nắm rõ các chính sách hiện hành dành cho người nghỉ hưu trước tuổi, nhằm đảm bảo quá trình chuyển tiếp diễn ra thuận lợi, đúng quy định và phù hợp với thực tế.
1. Đối tượng áp dụng
Được quy định tại Điều 2 Nghị định 178/2024/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung chi tiết bởi khoản 2 Điều 1 Nghị định 67/2025/NĐ-CP, chính sách này được áp dụng cho:
– Công chức, viên chức không giữ chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý;
– Cán bộ, công chức cấp xã, người lao động theo hợp đồng với Nhà nước
– Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng và lao động
– Người làm việc trong tổ chức cơ yếu;
– Cán bộ, công chức, viên chức có nguyện vọng nghỉ việc, tinh giản biên chế trước tuổi nghỉ hưu hoặc không đủ điều kiện tái cử, tái bổ nhiệm….
2. Điều kiện nghỉ hưu trước tuổi
Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, người lao động phải:
– Có đủ thời gian công tác trong nghề, đủ 20 năm đóng BHXH bắt buộc theo quy định
– Thuộc diện tinh giản biên chế , cơ cấu lại đội ngũ
Ngoài ra, một số trường hợp đặc biệt được xem xét nghỉ hưu trước tuổi như:
– Người bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên
– Làm việc ≥ 15 năm ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.
– Làm công việc khai thác than trong hầm lò
– Bị bệnh hiểm nghèo, mắc bệnh hoặc tai nạn nghề nghiệp không có khả năng phục hồi.
3. Quyền lợi và trợ cấp
- Các chính sách áp dụng cho đối tượng nghỉ hưu trước tuổi được quy định tại Điều 7 NĐ 178/2024/NĐ-CP (sửa đổi bổ sung bởi khoản 5 Điều 1 NĐ 67/2025/NĐ-CP).
- Việc xác định thời gian, tiền lương sẽ được thực hiện theo khoản 5 NĐ 178/2024/NĐ-CP
3.1 Trợ cấp hưu trí một lần cho thời gian nghỉ sớm
| Thời điểm nghỉ | Số năm nghỉ sớm | Mức trợ cấp |
| Trong 12 tháng đầu từ 15/3/2025 | ≤ 5 năm | 1 tháng lương x số tháng nghỉ sớm |
| Trong 12 tháng đầu | > 5 năm đến ≤ 10 năm | 0.9 tháng lương x 60 tháng |
| Từ tháng thứ 13 trở đi | ≤ 5 năm | 0.5 x 1 tháng lương x số tháng nghỉ sớm |
| Từ tháng thứ 13 trở đi | > 5 năm đến ≤ 10 năm | 0.5 x 0.9 tháng lương x 60 tháng |
3.2 Trợ cấp theo số năm nghỉ hưu sớm
| Số năm nghỉ sớm | Mức trợ cấp mỗi năm nghỉ sớm | Ghi chú |
| Từ 2 đến 5 năm | 5 tháng lương hiện hưởng/ năm | Áp dụng cho người có đủ điều kiện hưởng lương hưu, không bị trừ tỷ lệ |
| Trên 5 đến 10 năm | 4 tháng lương hiện hưởng/năm |
3.3 Trợ cấp theo thời gian công tác có đóng BHXH
| Thời gian công tác | Mức trợ cấp | Ghi chú |
| 20 năm đầu | 5 tháng lương hiện hưởng | Nếu chỉ có ≥ 15 năm công tác: 4 tháng lương cho 15 năm đầu, sau đó là 0,5 tháng/ năm từ năm thứ 16. |
| Từ năm thứ 21 trở đi | 0.5 tháng lương/ năm |
3.4 Trợ cấp hưu trí xã hội
| Đối tượng | Mức trợ cấp | Căn cứ |
| ≥ 75 tuổi, không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH/ tháng | 500.000 đồng/ tháng | Theo Luật BHXH 2024 và Nghị định 176/2025/NĐ-CP, kể từ ngày 1/7/2025, có thể được hỗ trợ thêm tùy địa phương |
| 70–74 tuổi, thuộc hộ nghèo/ cận nghèo | 500.000 đồng / tháng |
4. Thủ tục xin hưởng chính sách nghỉ hưu trước tuổi
Công văn số 1767/BTC-TCCB ngày 14/2/2025 của Bộ Tài chính có hướng dẫn việc triển khai chính sách nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc tại NĐ 178/2024/NĐ-CP như sau:
Bước 1: Lấy ý kiến lãnh đạo đơn vị (Điều 4)
– Thủ trưởng đơn vị tổ chức họp hoặc lấy ý kiến bằng văn bản của tập thể lãnh đạo và cấp ủy về việc nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc.
– Nếu người nghỉ là thủ trưởng đơn vị, thì cấp trên trực tiếp sẽ cho ý kiến.
Bước 2: Lập danh sách và hồ sơ đề nghị
– Lập danh sách các đối tượng đề nghị nghỉ hưu trước tuổi
– Xác định kinh phí thực hiện chế độ
– Chuẩn bị hồ sơ theo quy định tại Điều 6a mục III
Bước 3: Nộp hồ sơ trình cấp có thẩm quyền
– Đơn vị dự toán độc lập: 03 bộ (01 bộ hồ sơ gốc gửi về Vụ Tổ chức cán bộ; 02 bộ hồ phô tô gửi Văn phòng Bộ và Cục Kế hoạch – Tài chính).
– Đơn vị dự toán độc lập: 03 bộ (01 bộ gốc gửi về Vụ Tổ chức cán bộ; 01 bộ phô tô gửi Cục Kế hoạch – Tài chính; 01 bộ hồ sơ lưu tại đơn vị)
– Đơn vị ngành dọc, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ: Giao Thủ trưởng đơn vị quy định số lượng hồ sơ cụ thể tại đơn vị.
Bước 4: Cơ quan Nhà nước thẩm định và phê duyệt kết quả (Điều 4)
– Thẩm định về đối tượng (tùy từng trường hợp thuộc thẩm quyền của Vụ Tổ chức cán bộ hoặc Phòng/ Ban tổ chức cán bộ đơn vị)
– Thẩm định về kinh phí (tùy từng trường hợp thuộc thẩm quyền của Cục Kế hoạch – Tài chính hoặc Phòng/ Ban tài chính đơn vị).
Bước 5: Thời hạn giải quyết (Điều 5)
Việc giải quyết chính sách nghỉ hưu trước tuổi được thực hiện định kỳ hàng tháng:
– Trước ngày 01 hàng tháng: Gửi hồ sơ đề nghị của tháng sau liền kề
– Trong 10 ngày: Đơn vị tổ chức cán bộ phải hoàn thành việc thẩm định đối tượng
– Trong 05 ngày kể từ khi nhận được văn bản thẩm định: Đơn vị tài chính phải hoàn thành công tác thẩm định về kinh phí
– 02 ngày sau đó: Tổng hợp các nội dung đã thẩm định và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt
Bước 6: Hoàn tất thủ tục và chi trả kinh phí (Điều 7, 8)
– Đơn vị quản lý giải quyết và chi trả kinh phí nghỉ hưu trước tuổi cho công chức, viên chức và người lao động.
– Sau khi được phê duyệt, tiếp tục thực hiện đóng BHXH, bảo hiểm y tế
– Đơn vị có thẩm quyền phê duyệt phải báo cáo gửi Bộ Tài chính để theo dõi và kiểm tra và tổng hợp chính sách.
Qua phân tích trên, Nghỉ hưu trước tuổi không chỉ là dấu mốc kết thúc quá trình công tác, mà còn là chính sách nhân văn dành cho những người không còn đủ điều kiện tiếp tục làm việc. Đây là giải pháp giúp người lao động rút lui sớm trong sự chủ động, có hỗ trợ chế độ rõ ràng, nhằm đảm bảo an sinh cá nhân và phục vụ công cuộc sắp xếp, tinh gọn bộ máy hiệu quả hơn.
———————————
Liên hệ Luật sư tư vấn:
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
1. Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Đoàn Luật sư Hà Nội,
email: vtpthanh@tlalaw.vn
2. Luật sư Trần Mỹ Lê, Đoàn Luật sư Hà Nội;
email: tmle@tlalaw.vn
Địa chỉ: Tầng 7, số 06 Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://tlalaw.vn/
Hotline: 0906246464
TTQ