Cưỡng chế thi hành án là biện pháp pháp lý được quy định chặt chẽ về thẩm quyền, trường hợp áp dụng, biện pháp thực hiện và thủ tục cụ thể trong từng tình huống. Trong bài viết sau đây, TLA sẽ giới thiệu tới bạn về cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại.
1. Cưỡng chế thi hành án là gì
Cưỡng chế thi hành án là biện pháp bắt buộc do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện nhằm đảm bảo cá nhân hoặc tổ chức tuân thủ các nghĩa vụ pháp lý trong bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực. Đây là biện pháp pháp lý quan trọng, áp dụng khi người phải thi hành án không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ, bao gồm cả những hạn chế về tài sản hoặc tự do cá nhân.
Đối với pháp nhân thương mại phạm tội, cưỡng chế thi hành án hình sự chỉ được áp dụng theo quy định của pháp luật, nhằm đảm bảo pháp nhân này thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đã được xác định trong bản án. Hoạt động cưỡng chế thi hành án dân sự và hình sự được thực hiện theo nguyên tắc, trình tự và thủ tục quy định trong Luật Thi hành án dân sự 2008 (sửa đổi, bổ sung 2014) cùng các văn bản hướng dẫn liên quan
2. Nguyên tắc áp dụng cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại
Việc áp dụng cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại được thực hiện theo những nguyên tắc được quy định tại Điều 3 Nghị định 44/2020/NĐ-CP như sau:
Nguyên tắc áp dụng cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại
1. Việc cưỡng chế chỉ được thực hiện khi có quyết định cưỡng chế bằng văn bản của cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền.
2. Việc quyết định áp dụng biện pháp cưỡng chế phải căn cứ vào hình phạt, biện pháp tư pháp áp dụng đối với pháp nhân thương mại, nội dung, tính chất, mức độ, điều kiện thi hành quyết định cưỡng chế và tình hình thực tế ở địa phương.
3. Thời hạn áp dụng biện pháp cưỡng chế để bảo đảm thi hành án không quá thời hạn chấp hành hình phạt theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; thời hạn bảo đảm thi hành biện pháp tư pháp được xác định khi biện pháp tư pháp được thi hành xong.
4. Pháp nhân thương mại có thể bị áp dụng một hoặc một số biện pháp cưỡng chế trong cùng một thời điểm nếu việc áp dụng một biện pháp cưỡng chế không đủ để bảo đảm thi hành án.
5. Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của pháp nhân thương mại, tổ chức, cá nhân có liên quan trong cưỡng chế thi hành án.
Theo đó, việc áp dụng cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại được thực hiện theo những nguyên tắc được quy định tại Điều 3 nêu trên.
3. Biện pháp áp dụng cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại
Theo Điều 4 Nghị định 44/2020/NĐ-CP, các biện pháp cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại được quy định rõ ràng, nhằm đảm bảo việc thực thi các quyết định pháp lý và bản án trong trường hợp pháp nhân này không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ của mình. Các biện pháp cưỡng chế thi hành án áp dụng đối với pháp nhân thương mại bao gồm ba hình thức chủ yếu sau:
- Phong tỏa tài khoản: Đây là biện pháp ngừng hoặc hạn chế quyền truy cập vào tài khoản ngân hàng của pháp nhân thương mại, nhằm ngăn chặn việc sử dụng tài sản để trốn tránh nghĩa vụ thi hành án. Việc phong tỏa tài khoản giúp đảm bảo rằng pháp nhân sẽ không thể rút tiền hoặc sử dụng tài sản để tránh thực hiện các nghĩa vụ tài chính đã được tòa án quyết định.
- Kê biên tài sản: Biện pháp này yêu cầu cơ quan thi hành án xác định và tịch thu tài sản có giá trị tương ứng với số tiền phải thực hiện cưỡng chế, nhằm đảm bảo quyền lợi cho bên yêu cầu thi hành án. Tài sản của pháp nhân có thể bao gồm các tài sản có giá trị lớn, như bất động sản, ô tô, hoặc các thiết bị kinh doanh quan trọng, giúp bảo đảm quyền lợi tài chính cho các bên liên quan.
- Tạm giữ tài liệu, chứng từ và thiết bị chứa dữ liệu điện tử: Trong trường hợp cần thiết, cơ quan thi hành án có thể tạm giữ các tài liệu, chứng từ quan trọng hoặc thiết bị lưu trữ dữ liệu điện tử của pháp nhân thương mại để phục vụ công tác điều tra hoặc thi hành án. Điều này có thể bao gồm các hợp đồng, báo cáo tài chính, hoặc các tài liệu chứng minh nghĩa vụ tài chính của pháp nhân.
Ngoài ra, một biện pháp khác cũng được quy định là tạm giữ hoặc thu hồi con dấu của pháp nhân thương mại. Con dấu của pháp nhân là công cụ pháp lý quan trọng trong các giao dịch và hợp đồng, vì vậy việc tạm giữ hoặc thu hồi con dấu giúp ngừng các hoạt động giao dịch của pháp nhân trong khi chưa thực hiện nghĩa vụ.
Các biện pháp cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại theo Nghị định 44/2020/NĐ-CP được xây dựng nhằm đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong việc thực thi các bản án, quyết định của tòa án. Những biện pháp này không chỉ gồm có tịch thu tài sản mà còn có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đến hoạt động kinh doanh của pháp nhân.
4. Quyết định cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại
Việc gửi quyết định cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại được quy định tại Điều 6 Nghị định 44/2020/NĐ-CP như sau:
Gửi quyết định cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định cưỡng chế, cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền phải gửi quyết định cưỡng chế cho Tòa án đã ra quyết định thi hành án, Viện kiểm sát cùng cấp, cơ quan quản lý nhà nước đối với pháp nhân thương mại có liên quan, pháp nhân thương mại, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại, Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp và tổ chức, cá nhân khác có liên quan; trường hợp thi hành biện pháp cưỡng chế quy định tại khoản 2 và 3 Điều 4 Nghị định này thì quyết định cưỡng chế còn phải được gửi đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có tài sản kê biên hoặc nơi có tài liệu, chứng từ, thiết bị chứa dữ liệu điện tử bị tạm giữ hoặc nơi có con dấu bị tạm giữ hoặc thu hồi trước khi thi hành 03 ngày làm việc để phối hợp thực hiện.
Như vậy, quyết định cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại phải được gửi cho Tòa án đã ra quyết định thi hành án, Viện kiểm sát cùng cấp, cơ quan quản lý nhà nước đối với pháp nhân thương mại có liên quan, pháp nhân thương mại, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại, Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp và tổ chức, cá nhân khác có liên quan.
Trường hợp thi hành biện pháp cưỡng chế là kê biên tài sản và tạm giữ tài liệu, chứng từ, thiết bị chứa dữ liệu điện tử; tạm giữ hoặc thu hồi con dấu của pháp nhân thương mại thì quyết định cưỡng chế còn phải được gửi đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có tài sản kê biên hoặc nơi có tài liệu, chứng từ, thiết bị chứa dữ liệu điện tử bị tạm giữ hoặc nơi có con dấu bị tạm giữ hoặc thu hồi trước khi thi hành 03 ngày làm việc để phối hợp thực hiện.
Thời hạn thông báo quyết định cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại được quy định tại khoản 1 Điều 7 Nghị định 44/2020/NĐ-CP như sau:
Triệu tập, thông báo việc thi hành quyết định cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại
- Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định cưỡng chế, cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền triệu tập người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại chấp hành án đến trụ sở để thông báo quyết định cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại. Khi được cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền triệu tập, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phải có mặt, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan.
- Trường hợp người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại được triệu tập hợp lệ mà không có mặt theo giấy triệu tập thì cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền lập biên bản về việc vắng mặt, có chứng kiến, xác nhận của đại diện chính quyền địa phương và được coi là đã được thông báo việc thi hành quyết định cưỡng chế.
Như vậy, theo quy định, trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định cưỡng chế, cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền triệu tập người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại chấp hành án đến trụ sở để thông báo quyết định cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại.
Khi được cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền triệu tập, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phải có mặt, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan. Nếu bạn còn thắc mắc gì, hãy liên hệ với Công ty Luật TNHH TLA để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời
Liên hệ Luật sư tư vấn:
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
1. Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Giám đốc Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội,
email: vtpthanh@tlalaw.vn;
2. Luật sư Trần Mỹ Lê, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội;
email: tmle@tlalaw.vn
Địa chỉ: Tầng 7, số 06 Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://tlalaw.vn/
Hotline: 0906246464
_Đoàn Huyền My_