Trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ, việc sao chép, chia sẻ, phát tán tác phẩm mà không được sự cho phép của chủ sở hữu quyền tác giả diễn ra ngày càng phổ biến. Những hành vi này không chỉ xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tác giả, chủ sở hữu, mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sáng tạo, văn hóa và kinh tế tri thức.
Nhằm bảo đảm sự tuân thủ pháp luật và nâng cao nhận thức của các chủ thể, bài viết dưới đây tổng hợp các hành vi xâm phạm quyền tác giả và biện pháp xử lý theo quy định hiện hành của Văn bản hợp nhất Luật Sở hữu trí tuệ năm 2025.
1. Các hành vi xâm phạm quyền tác giả
Theo Điều 28 Văn bản hợp nhất Luật sở hữu trí tuệ năm 2025, hành vi xâm phạm quyền tác giả bao gồm:
- Xâm phạm quyền nhân thân quy định tại Điều 19 của Luật Sở hữu trí tuệ, như:
- Tự ý sửa, cắt xén, xuyên tạc tác phẩm mà không có sự đồng ý của tác giả;
- Không ghi tên tác giả khi công bố, sử dụng tác phẩm;
- Xâm phạm danh dự, uy tín của tác giả thông qua việc sử dụng tác phẩm sai mục đích
- Xâm phạm quyền tài sản quy định tại Điều 20 của Luật Sở hữu trí tuệ, như:
- Sao chép, phân phối, truyền đạt tác phẩm đến công chúng mà không xin phép hoặc không trả tiền bản quyền;
- Cho thuê, nhập khẩu bản sao tác phẩm trái phép;
- Làm tác phẩm phái sinh mà không được sự đồng ý của chủ sở hữu quyền.
- Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ quy định tại các Điều 25, 25a và 26, liên quan đến việc sử dụng tác phẩm không xin phép trong các trường hợp ngoại lệ.
- Cố ý hủy bỏ hoặc làm vô hiệu biện pháp công nghệ hữu hiệu do tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả áp dụng để bảo vệ tác phẩm, nhằm thực hiện hành vi xâm phạm quyền tác giả.
- Sản xuất, phân phối, nhập khẩu, chào bán, bán, quảng bá, tiếp thị hoặc cho thuê các thiết bị, sản phẩm, linh kiện hoặc cung cấp dịch vụ được biết là dùng để vô hiệu hóa biện pháp công nghệ bảo vệ quyền tác giả.
- Cố ý xóa, gỡ bỏ hoặc thay đổi thông tin quản lý quyền mà không được phép, khi biết hoặc có cơ sở để biết rằng hành vi này sẽ tạo điều kiện, xúi giục hoặc che giấu hành vi xâm phạm quyền tác giả.
- Cố ý phân phối, nhập khẩu, phát sóng, truyền đạt hoặc cung cấp bản sao tác phẩm đến công chúng, khi biết rằng thông tin quản lý quyền đã bị xóa, gỡ bỏ, thay đổi trái phép.
- Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ quy định để được miễn trừ trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian theo khoản 3 Điều 198b của Luật Sở hữu trí tuệ.
Các hành vi trên đều được coi là xâm phạm quyền tác giả và có thể bị xử lý bằng các biện pháp dân sự, hành chính hoặc hình sự tùy theo tính chất, mức độ vi phạm.
2. Quyền tự bảo vệ của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ
Theo Điều 198 Văn bản hợp nhất Luật Sở hữu trí tuệ năm 2025, chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có quyền tự bảo vệ bằng các biện pháp sau:
- Áp dụng biện pháp công nghệ bảo vệ quyền, đưa thông tin quản lý quyền hoặc áp dụng các biện pháp công nghệ khác nhằm ngăn ngừa hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ;
- Yêu cầu tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ phải chấm dứt hành vi xâm phạm, gỡ bỏ và xóa nội dung vi phạm trên môi trường mạng viễn thông và mạng Internet, xin lỗi, cải chính công khai, bồi thường thiệt hại;
- Yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan;
- Khởi kiện ra tòa án hoặc trọng tài để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Ngoài ra, chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có thể ủy quyền cho tổ chức, cá nhân khác áp dụng các biện pháp bảo vệ trên.
Tổ chức, cá nhân bị thiệt hại hoặc có khả năng bị thiệt hại bởi hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý.
Trường hợp lạm dụng thủ tục bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ gây thiệt hại cho người khác, bên bị thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án buộc bồi thường, bao gồm cả chi phí thuê luật sư theo quy định của pháp luật.
3. Xử lý hành vi xâm phạm bằng biện pháp dân sự
Theo quy định tại Điều 202 Văn bản hợp nhất Luật sở hữu trí tuệ năm 2025, Tòa án áp dụng các biện pháp dân sự sau để xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền tác giả:
- Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm;
- Buộc xin lỗi, cải chính công khai;
- Buộc thực hiện nghĩ vụ dân sự;
- Buôc bồi thường thiệt hại
- Buộc tiêu hủy hoặc buộc phân phố hoặc đưa và sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng háo, nguyên liệu, vật liệu và phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ với điều kiện không làm hảnh hưởng đến khả năng khai thác quyền của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ.
————————————————
Liên hệ Luật sư tư vấn:
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
1. Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Đoàn Luật sư Hà Nội,
email: vtpthanh@tlalaw.vn
2. Luật sư Trần Mỹ Lê, Đoàn Luật sư Hà Nội;
email: tmle@tlalaw.vn
Địa chỉ: Tầng 7, số 06 Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://tlalaw.vn/
Hotline: 0906246464
Nguyễn Dương Anh Vũ