1. Tóm tắt nội dung vụ án
Ngày 24 tháng 6 năm 2024, tại phòng xử án Tòa án nhân dân thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương xét xử sơ thẩm công khai vụ án dân sự về “Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa”, giữa các đương sự:
- Nguyên đơn: Công ty TNHH N (Việt Nam) – Nhà cung cấp sản phẩm Nippon.
- Người đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn: Bà Đỗ Thị Ngọc Đ (theo giấy ủy quyền ngày 14/01/2025). Có đơn đề nghị giải quyết vắng mặt.
- Bị đơn: Công ty TNHH một thành viên T3 – Đơn vị mua sản phẩm. Vắng mặt.
– Ngày 01/7/2020, hai bên ký Hợp đồng nguyên tắc số PJD02-HCMC-058-2020.
– Nội dung: Mua bán sản phẩm sơn Nippon, thanh toán trong 45 ngày kể từ ngày giao hàng.
– Tổng số tiền chưa trả: 329.837.390 VNĐ – theo hóa đơn mua hàng tháng 3, 4, 5/ 2024 (được xác nhận trong bảng công nợ tháng 8/2024 có chữ ký giám đốc bên mua).
– Yêu cầu khởi kiện của bên bán: Buộc bên mua thanh toán số tiền nợ và tiền lãi tính đến ngày xét xử sơ thẩm (28.216.944 VNĐ).
– Tài liệu, chứng cứ bên mua cung cấp: Giấy ĐKKD hai bên, hợp đồng mua bán, bảng xác nhận công nợ T8/2024, bảng kê dự nợ còn phải trả, bảng tính tiền lãi quá hạn vay ngân hàng đến 31/12/2024, công văn đòi nợ ngày 31/12/2024.
2. Nhận định của Tòa án
– Thẩm quyền giải quyết: Đây là vụ án kinh doanh thương mại về việc “Tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa” nên thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND thành phố Thuận An theo quy định tại khoản 3 Điều 26, Điều 35 và điểm a khoản 1 Điều 39 Bộ Luật TTDS.
– Nguyên đơn đã xuất các hóa đơn số C24TAA00003878, C24TAA00005311, C24TAA00005314, C24TAA00006290, C24TAA00007444, xác nhận tổng số nợ là 329.837.390 VNĐ. Dù nhiều lần gửi Công văn đòi nợ nhưng đến nay bị đơn không thực hiện nghĩa vụ → Nguyên đơn khởi kiện yêu cầu bị đơn phải thanh toán số tiền trên là có căn cứ chấp nhận.
– Nguyên đơn có quyền yêu cầu bị đơn phải thanh toán thêm tiền lãi chậm trả theo quy định tại Điều 306 Luật Thương mại 2005.Căn cứ vào mức lãi suất nợ quá hạn trung bình của các Ngân hàng trên thị trường → Mức lãi suất nguyên đơn đưa ra: 0,70%/ tháng là hợp lý.
Cách tính tiền lãi chậm trả = (số tiền gốc) x 0,70% x (số ngày chậm)
– Chấp nhận đề nghị Bị đơn phải thanh toán cho nguyên đơn số tiền nợ gốc là 329.837.390 VNĐ, cùng với tổng số tiền nợ lãi cho mỗi hóa đơn là 28.756.125 VNĐ.
3. Đánh giá bản án
3.1 Xác định quan hệ pháp luật
– Tòa án xác định đúng loại tranh chấp: Đây là tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa giữa hai pháp nhân thương mại – thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Thương mại 2005.
– Trong thực tiễn, nếu không xác định đúng loại tranh chấp (ví dụ: lẫn lộn giữa hợp đồng dân sự và thương mại), có thể dẫn đến:
- Áp dụng sai luật điều chỉnh.
- Vi phạm quyền, nghĩa vụ của các bên.
Lưu ý: Cần phân biệt rõ mục đích thương mại của các bên. Nếu một bên không hoạt động thương mại, tranh chấp có thể thuộc về dân sự, làm thay đổi toàn bộ quy trình tố tụng.
3.2 Về nghĩa vụ thanh toán trong hợp đồng
– Quy định là 45 ngày kể từ ngày xuất hóa đơn. Bên mua đã nhận đủ và chuẩn loại hàng hóa nhưng không thanh toán đúng hạn, mặc dù đã có văn bản xác nhận công nợ.
Tòa án khi đó có đủ căn cứ để xác định đây là vi phạm hợp đồng:
– Bên bán cung cấp đầy đủ hóa đơn GTGT, bảng kê chi tiết hàng hóa và xác nhận công nợ có chữ ký giám đốc bên mua.
– Không phát sinh tranh chấp về chất lượng hàng hóa → vi phạm nghĩa vụ thanh toán.
Lưu ý: Trong các tranh chấp tương tự, sự hiện diện của tài liệu xác nhận công nợ là yếu tố then chốt, giúp Tòa án ra phán quyết nhanh chóng và chính xác hơn.
3.3 Về tính lãi chậm trả
– Tòa chấp nhận yêu cầu tính lãi chậm trả đối với số tiền bên mua chậm thanh toán theo Điều 306 Luật Thương mại 2005.
– Lãi suất: 0,70%/tháng, tương đương 8,4%/năm, được tính theo lãi suất nợ quá hạn trung bình của các Ngân hàng thương mại.
Lưu ý:
– Mức lãi suất cần dựa vào báo cáo của Ngân hàng Nhà nước hoặc các ngân hàng lớn để làm căn cứ thuyết phục và áp dụng.
– Nếu lãi suất yêu cầu quá cao (vượt trần quy định hoặc không có căn cứ), Tòa án có thể bác bỏ hoặc điều chỉnh xuống mức hợp lý.
3.4 Về thủ tục tố tụng và xét xử vắng mặt
– Tòa án đã triệu tập hợp lệ bị đơn theo quy định tại Điều 227 và 228 Bộ luật Tố tụng Dân sự.
– Bị đơn không có văn bản phản hồi, không yêu cầu hoãn, và không có lý do chính đáng → Tòa tiến hành xét xử vắng mặt theo đúng luật.
Lưu ý:
– Việc vắng mặt bị đơn không làm mất hiệu lực tố tụng, nhưng có thể khiến bị đơn chịu bất lợi vì không trình bày được ý kiến hoặc phản biện chứng cứ.
– Nguyên đơn cần đảm bảo toàn bộ hồ sơ, chứng cứ được hoàn thiện đầy đủ trước phiên tòa để tránh rủi ro nếu Tòa án không đồng ý xét xử vắng mặt, khiến phiên họp bị hoãn hoặc không thể tiến hành.
4. Bài học kinh nghiệm
– Quản lý hợp đồng và công nợ: Cần xây dựng hệ thống quản lý công nợ nội bộ chặt chẽ, theo dõi lịch thanh toán,, lữu trữ đầy đủ hóa đơn, bảng kê, và xác nhận công nợ giúp bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp xảy ra.
Tránh giao kết hợp đồng không quy định rõ điều khoản về thời hạn thanh toán, lãi suất chậm trả, và chế tài vi phạm → Dễ phát sinh tranh chấp và thiệt hại.
– Hồ sơ pháp lý: Doanh nghiệp nên lập các tài liệu xác nhận công nợ định kỳ, có chữ ký và đóng dấu đầy đủ → làm căn cứ pháp lý khi khởi kiện.
Cần lưu trữ đầy đủ các chứng từ giao nhận hàng hóa như phiếu xuất kho, biên bản giao nhận, để đảm bảo quyền lợi khi xảy ra tranh chấp.
– Ứng xử khi xảy ra tranh chấp: Tránh để bị động, né tránh nghĩa vụ → làm mất uy tín doanh nghiệp và bị xử lý theo hướng bất lợi hơn tại Tòa án.
Nên chủ động thương lượng, đối thoại, hòa giải với bên bán để tránh việc bị đơn phương khởi kiện và chịu lãi phạt.
Nếu có vi phạm xảy ra, cần có Công văn nhắc nhở, xác nhận công nợ, ưu tiên giải quyết nghĩa vụ trong êm đẹp trước khi tiến tới áp dụng biện pháp tố tụng
———————————
Liên hệ Luật sư tư vấn:
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
1. Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Đoàn Luật sư Hà Nội,
email: vtpthanh@tlalaw.vn
2. Luật sư Trần Mỹ Lê, Đoàn Luật sư Hà Nội;
email: tmle@tlalaw.vn
Địa chỉ: Tầng 7, số 06 Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://tlalaw.vn/
Hotline: 0906246464
TTQ