Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, việc thu hút và duy trì nguồn đầu tư từ nước ngoài đã trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của nền kinh tế Việt Nam. Đặc biệt, sự gia tăng của lực lượng lao động nước ngoài, đặc biệt là những cá nhân không cư trú, mang đến không chỉ tiềm năng kinh tế mà còn kéo theo nhiều thách thức về quản lý thuế. Đây là những người thường làm việc tại Việt Nam trong thời gian ngắn, nhưng lại tạo ra giá trị kinh tế đáng kể cho quốc gia. Tuy nhiên, chính sách thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho đối tượng này vẫn đang còn nhiều hạn chế và bất cập, gây ra những khó khăn trong việc thực thi pháp luật cũng như hoàn cảnh sống của họ.
- Điều kiện về người nước ngoài là cá nhân không cư trú
Người nước ngoài sẽ được xác định là cá nhân không cư trú tại Việt Nam nếu không đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Thời gian lưu trú tại Việt Nam dưới 183 ngày trong vòng 1 năm dương lịch hoặc 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên nhập cảnh;
- Không có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam như đăng ký thường trú hoặc thuê nhà ở theo hợp đồng có thời hạn.
Khi đó, người nước ngoài được coi là cá nhân không cư trú. Nếu cá nhân không cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công phát sinh tại Việt Nam thì vẫn phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo quy định.
- Quy định về mức lương nộp thuế TNCN cho cá nhân không cư trú
Người nước ngoài là cá nhân không cư trú tại Việt Nam sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân nếu có thu nhập từ tiền lương, tiền công như sau:
- Không được trừ khoản giảm trừ gia cảnh nên bất kỳ mức thu nhập nào cũng phải chịu thuế;
- Thu nhập chịu thuế là tổng số tiền lương, tiền công mà cá nhân không cư trú nhận được khi làm việc tại Việt Nam;
- Thuế suất áp dụng là 20% trên thu nhập chịu thuế;
- Được trừ các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, bảo hiểm, hưu trí tự nguyện (nếu có).
Như vậy, cá nhân không cư trú phải nộp 20% thuế TNCN trên tổng thu nhập từ lương, tiền công tại Việt Nam sau khi trừ các khoản được khấu trừ.
- Cách tính thuế TNCN người nước ngoài là cá nhân không cư trú
Cách tính thuế TNCN đối với cá nhân không cư trú theo Khoản 1 Điều 18 Thông tư 111/2013/TT-BTC được xác định theo công thức sau:
Bước 1: Xác định tổng thu nhập từ tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất lương trong năm
Bước 2: Không được trừ bất cứ khoản nào
Bước 3: Áp dụng thuế suất 20% trên thu nhập chịu thuế
Công thức:
Thuế TNCN phải nộp = 20% x Tổng thu nhập từ lương, tiền công
Lưu ý:
- Thời điểm xác định thu nhập chịu thuế là thời điểm nhận thu nhập;
- Trường hợp làm việc đồng thời ở Việt Nam và nước ngoài mà không tách riêng được thu nhập tại Việt Nam thì thu nhập chịu thuế được xác định theo tỷ lệ ngày làm việc tại Việt Nam.
Như vậy, cá nhân không cư trú chỉ cần áp 20% trên tổng thu nhập chịu thuế để xác định số thuế TNCN phải nộp.
Việc xác định thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công tại Việt Nam trong trường hợp cá nhân không cư trú làm việc đồng thời ở Việt Nam và nước ngoài nhưng không tách riêng được phần thu nhập phát sinh tại Việt Nam thực hiện theo công thức sau:
- Đối với trường hợp người nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam
| Tổng thu nhập phát sinh tại Việt Nam | = | Số ngày làm việc cho công việc tại Việt Nam | x | Thu nhập từ tiền lương, tiền công toàn cầu (trước thuế) | + | Thu nhập chịu thuế khác (trước thuế) phát sinh tại Việt Nam |
| Tổng số ngày làm việc trong năm |
Trong đó: Tổng số ngày làm việc trong năm được tính theo chế độ quy định tại Bộ luật Lao động của Việt Nam.
- Đối với trường hợp người nước ngoài hiện diện tại Việt Nam
| Tổng thu nhập phát sinh tại Việt Nam | = | Số ngày có mặt ở Việt Nam | x | Thu nhập từ tiền lương, tiền công toàn cầu (trước thuế) | + | Thu nhập chịu thuế khác (trước thuế) phát sinh tại Việt Nam |
| 365 ngày |
Các khoản thu nhập khác ngoài tiền lương, tiền công mà người lao động nước ngoài nhận được khi làm việc tại Việt Nam cũng được coi là thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân.
Cụ thể, đó là các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền mà người lao động được hưởng thêm từ phía người sử dụng lao động ngoài mức lương, tiền công thỏa thuận trong hợp đồng lao động.
Như vậy, thuế thu nhập cá nhân cho người nước ngoài không cư trú tại Việt Nam là một vấn đề phức tạp và đang cần nhiều sự cải cách. Qua việc tìm hiểu và đánh giá các quy định hiện hành, có thể thấy rằng sự minh bạch, dễ hiểu trong hệ thống thuế sẽ là yếu tố then chốt để thu hút nhân lực nước ngoài chất lượng cao. Để xây dựng một chính sách hiệu quả hơn, Việt Nam cần cải thiện quy trình thu thuế, đồng thời tạo ra các chính sách ưu đãi hợp lý. Qua đó, không chỉ đảm bảo nguồn thu cho ngân sách mà còn góp phần thúc đẩy môi trường đầu tư thuận lợi, giúp quốc gia phát triển bền vững trong tương lai.
————————————————
Liên hệ Luật sư tư vấn:
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
1. Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội,
email: vtpthanh@tlalaw.vn;
2. Luật sư Trần Mỹ Lê, Giám đốc Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội;
email: tmle@tlalaw.vn
Công ty Luật TNHH TLA
Địa chỉ: Tầng 7, số 6 Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://tlalaw.com
Đinh Phương Thảo