Trong thời đại công nghệ số, mạng xã hội trở thành công cụ giao tiếp và chia sẻ thông tin quen thuộc của hầu hết mọi người. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển nhanh chóng đó, các hành vi bạo lực mạng – như đăng tải, bình luận, chia sẻ thông tin xúc phạm, đe dọa hoặc xâm phạm quyền riêng tư của người khác – cũng ngày càng phổ biến, gây tổn hại nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm và tâm lý của nạn nhân. Nhằm bảo đảm môi trường mạng lành mạnh, an toàn và tôn trọng quyền con người, pháp luật Việt Nam đã có những quy định cụ thể để xử lý hành vi lợi dụng mạng xã hội xâm phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân, đồng thời khẳng định rõ quyền được bảo vệ về danh dự, nhân phẩm, uy tín là quyền nhân thân cơ bản của công dân.
Theo cách hiểu thông thường thì bạo lực mạng là việc sử dụng mạng xã hội để thực hiện các hành vi như: đăng tải hình ảnh, nhắn tin, bình luận… nhằm mục đích gây hại, đe dọa, hoặc xâm phạm đến quyền riêng tư, danh dự, nhân phẩm của người khác.
- Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín là một trong những quyền cơ bản của công dân được quy định tại Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín
1. Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.
2. Cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình.
Việc bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín có thể được thực hiện sau khi cá nhân chết theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc con thành niên; trường hợp không có những người này thì theo yêu cầu của cha, mẹ của người đã chết, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.
3. Thông tin ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân được đăng tải trên phương tiện thông tin đại chúng nào thì phải được gỡ bỏ, cải chính bằng chính phương tiện thông tin đại chúng đó. Nếu thông tin này được cơ quan, tổ chức, cá nhân cất giữ thì phải được hủy bỏ.
5. Cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín thì ngoài quyền yêu cầu bác bỏ thông tin đó còn có quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại.
Theo đó danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.
Cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín thì ngoài quyền yêu cầu bác bỏ thông tin đó còn có quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại.
2. Mức xử phạt vi phạm hành chính
Việc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng mạng xã hội được quy định tại Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP) như sau:
Vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội; trang thông tin điện tử được thiết lập thông qua mạng xã hội
1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau:
a) Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;
b) Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc;
c) Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn;
d) Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc;
đ) Cung cấp, chia sẻ các tác phẩm báo chí, văn học, nghệ thuật, xuất bản phẩm mà không được sự đồng ý của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ hoặc chưa được phép lưu hành hoặc đã có quyết định cấm lưu hành hoặc tịch thu;
…
Đồng thời, căn cứ khoản 3 Điều 4 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi điểm a khoản 5 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP) như sau:
Quy định về mức phạt tiền và thẩm quyền phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức
1. Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực: bưu chính và giao dịch điện tử đối với cá nhân là 40.000.000 đồng.
2. Mức phạt tiền tối đa trong các lĩnh vực: viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin, an toàn thông tin mạng đối với cá nhân là 100.000.000 đồng.
3. Mức phạt tiền quy định từ Chương II đến Chương VII tại Nghị định này được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức, trừ quy định tại Điều 106 Nghị định này. Trường hợp cá nhân có hành vi vi phạm như của tổ chức thì mức phạt tiền bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức.
…
Như vậy, theo quy định, người có hành vi sử dụng dịch vụ mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức cao nhất là 10.000.000 đồng (bằng 1/2 mức phạt tối đa áp dụng với tổ chức).
Ngoài ra, người thực hiện hành vi sử dụng dịch vụ mạng xã hội xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác còn buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm này.
3. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính
Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được quy định tại khoản 5 Điều 4 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (được bổ sung bởi điểm b và c khoản 5 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP) như sau:
Quy định về mức phạt tiền và thẩm quyền phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức
…
5. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính:
Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm quy định tại Nghị định này là 01 năm trừ các hành vi vi phạm quy định tại các điểm a và c khoản 1 Điều 9; điểm b khoản 1 Điều 46; các điểm a và b khoản 2, khoản 3 Điều 51; các khoản 2 và 3 Điều 64; khoản 1 Điều 67; các khoản 2 và 3 Điều 68; các khoản 2 và 3 Điều 69; các khoản 2 và 3 Điều 70; điểm b khoản 1 Điều 76 Nghị định này có thời hiệu xử phạt là 02 năm.
Việc xác định hành vi vi phạm hành chính đã kết thúc, hành vi vi phạm hành chính đang được thực hiện để tính thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được áp dụng theo khoản 1 Điều 8 Nghị định số 118/2021/NĐ-CP ngày 23 tháng 12 năm 2021 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính.
…
Như vậy, theo quy định, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng dịch vụ mạng xã hội xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác là 01 năm.
4. Kết luận
Có thể khẳng định rằng, bạo lực mạng là hành vi vi phạm pháp luật, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác. Người thực hiện hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm qua mạng xã hội có thể bị xử phạt hành chính lên đến 10.000.000 đồng, đồng thời buộc gỡ bỏ, cải chính và xin lỗi công khai. Mỗi cá nhân khi sử dụng mạng xã hội cần nâng cao nhận thức pháp luật, cư xử văn minh, tôn trọng người khác và chịu trách nhiệm với lời nói, hành động của mình trên không gian mạng. Chỉ khi đó, mạng xã hội mới thực sự trở thành nơi kết nối tích cực, lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong cộng đồng.
Liên hệ Luật sư tư vấn:
Liên hệ Luật sư tư vấn: Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
1. Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Giám đốc Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội,
email: vtpthanh@tlalaw.vn;
2. Luật sư Trần Mỹ Lê, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội;
email: tmle@tlalaw.vn
Địa chỉ: Tầng 7, số 06 Dương Đình Nghệ, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Website: https://tlalaw.vn/
Hotline: 0906246464
KNL