Hiện nay, trong tình hình kinh tế khó khăn, các doanh nghiệp sản xuất, đặc biệt là các doanh nghiệp đang bị chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đà giảm sút đơn hàng quốc tế. Các doanh nghiệp có xu hướng cắt giảm một lượng lớn người lao động để duy trình hoạt động. Tuy vậy, vì chưa nắm bắt được rõ các quy định của pháp luật dẫn đến nhiều doanh nghiệp cắt giảm lao động trái pháp luật. Vậy quy trình thủ tục cắt giảm lao động thế nào là đúng pháp luật?
Các lý do doanh nghiệp được phép sử dụng để thực hiện việc cắt giảm lao động.
Có nhiều lý do khi doanh nghiệp đưa ra quyết định cắt giảm hàng loạt người lao động. Các trường hợp đó được quy định trong Bộ luật lao động 2019, một số có thể kể đến như:
- Trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động. – Quy định tại Điều 42 Bộ luật lao động 2019.
- Doanh nghiệp bị khó khăn về kinh tế; cần phải cắt giảm nhân sự – Quy định tại Điều 42 Bộ luật lao động 2019
- Doanh nghiệp gặp khó khăn do các yếu tố khách quan như thiên tai, dịch bệnh, địch họa. Doanh nghiệp đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải giảm chỗ làm việc – Quy định tại Điều 36 Bộ luật lao động 2019.
- Doanh nghiệp bị di dời, thu hẹp sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải giảm chỗ làm việc. – Quy định tại Điều 36 Bộ luật lao động 2019.
Trình tự, thủ tục cắt giảm nhân sự
Sau khi đáp ứng một trong bốn lý do trên, doanh nghiệp có thể tiến hành thủ tục cắt giảm người lao động. Đối với các từng lý do cắt giảm lao động khác nhau mà người sử dụng lao động sẽ phải tiến hành theo các thủ tục khác nhau để chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động một cách hợp pháp.
Đối với doanh nghiệp cắt giảm người lao động với lý do thay đổi cơ cấu và khó khăn kinh tế. Doanh nghiệp cần tuân thủ theo từng bước được quy định tại Bộ luật Lao động 2019 như sau:
Bước 1: Xây dựng phương án sử dụng lao động và trong vòng 15 ngày kể từ ngày ban hành phải thông báo công khai cho người lao động biết. Phương án này phải tuân thủ các điều kiện đã được chỉ định tại Điều 44 Bộ luật lao động 2019, bao gồm:
- Số lượng và danh sách người lao động tiếp tục được sử dụng, người lao động được đào tạo lại để tiếp tục sử dụng, người lao động được chuyển sang làm việc không trọn thời gian;
- Số lượng và danh sách người lao động nghỉ hưu;
- Số lượng và danh sách người lao động phải chấm dứt hợp đồng lao động;
- Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng lao động, người lao động và các bên liên quan trong việc thực hiện phương án sử dụng lao động;
- Biện pháp và nguồn tài chính bảo đảm thực hiện phương án
Bước 2: Doanh nghiệp tiến hành thực thi phương án sử dụng lao động.
Bước 3: Thực hiện việc chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động không thuộc phương án sử dụng lao động và phải trả trợ cấp mất việc cho người lao động bị thanh lý hợp đồng.
Đối với doanh nghiệp cắt giảm người lao động do gặp các yếu tố khác quan như thiên tai, dịch bệnh, địch họa hay bị di dời, thu hẹp sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Doanh nghiệp có quyền được đơn phương chấm dứt hợp đồng với người lao động. Lúc này, người sử dụng lao động cần làm các thủ tục sau:
Bước 1: Thông báo cho người lao động bằng văn bản về việc chấm dứt hợp đồng lao động, việc thông báo cần tuân thủ nghiêm ngặt về thời gian thông báo theo quy định tại khoản 2 Điều 36 Bộ luật Lao động, cụ thể:
- Ít nhất 45 ngày đối với hợp đồng lao động không xác định thời hạn
- ít nhất 30 ngày đối với hợp đồng lao động có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng
- Ít nhất 3 ngày đối với hợp đồng lao động có thời hạn dưới 12 tháng.
Bước 2: Sau khoản thời hạn quy định nêu trên, người sử dụng lao động cần trả nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật cho người lao động. Các nghĩa vụ tài chính này bao gồm:
- Trả tiền lương, trợ cấp thôi việc, tiền phép năm chưa nghỉ hết và các khoản tiền khác liên quan đến quyền lợi của người lao động.
- Chốt thời gian đóng bảo hiểm và trả lại sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động.
Trên đây là hướng dẫn chi tiết thủ tục cắt giảm nhân sự mà doanh nghiệp cần biết.
Liên hệ Luật sư tư vấn – Công ty Luật TNHH TLA
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về vấn đề này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Giám đốc Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội, email: vtpthanh@tlalaw.vn
Luật sư Trần Mỹ Lê, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội; email: tmle@tlalaw.vn