Trên con đường phát triển bền vững của đất nước, việc thu hồi đất là việc không thể tránh nhằm thực hiện các dự án quan trọng. Tuy nhiên, để đảm bảo sự công bằng và minh bạch, Luật Đất Đai 2024 đã đề ra những cam kết về bồi thường, hỗ trợ, và tái định cư đối với những người dân bị ảnh hưởng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về những cam kết này và tầm quan trọng của chúng trong bài viết dưới đây.
- Nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
- Khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án quan trọng phát triển kinh tế, xã hội, việc đảm bảo quyền lợi và tiện ích của người dân bị ảnh hưởng là một phần không thể thiếu. Để thực hiện điều này, các nhà lập pháp đã quy định Điều 91 Dự thảo Luật đất đai 2014 – chi tiết về các nguyên tắc khi bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
- Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, lập thời và đúng quy định của pháp luật; vì lợi ích chung, sự phát triển bền vững, văn minh và hiện đại của cộng đồng, của địa phương.
- Việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi. Trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất do Ủy ban Nhân dân cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Chủ sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật dân sự mà bị thiệt hại về tài sản thì được bồi thường thiệt hại; chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh phải ngừng sản xuất, kinh doanh do Nhà nước thu hồi đất thì được xem xét hỗ trợ.
- Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản để tạo điều kiện cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản xuất.
- Khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt
- Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các trường hợp đặc biệt
- Các trường hợp đặc biệt được quy định tại Điều 92 Dự thảo Luật đất đai 2024. Trong đó họ quy định về các trường hợp “các dự án đầu tư làm di chuyển cả cộng đồng dân cư, làm ảnh hưởng đến toàn bộ đời sống, kinh tế, xã hội, truyền thống văn hóa của cộng đồng và cần có chính sách đặc thù về bồi thường, hỗ trợ, tái định, cư thì hội đồng sẽ có các chính sách đặc thù, phù hợp.
- Trong trường hợp tổ chức bị thu hồi đất nhưng không được bồi thường về đất, tổ chức có tài sản do Nhà nước giao, quản lý, sử dụng thì sẽ được hỗ trợ bằng tiền.
- Kinh phí và chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
- Điều này được quy định chi tiết tại Điều 94 Dự thảo Luật đất đai 2024.
- Kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư do Nhà nước bảo đảm. Kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bao gồm: tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; chi phí bảo đảm cho việc tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chi phí khác.
- Trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai, nếu người thực hiện dự án tự nguyện ứng trước kinh phí, thì được ngân sách nhà nước hoàn trả bằng hình thức trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp.
- Việc chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
- Trường hợp cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện bồi thường chậm chi trả thì khi thanh toán, chủ sở hữu tài sản còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật Quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả.
- Trường hợp phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải chỉnh sửa, bổ sung mà có nội dung chỉnh sửa về giá đất, giá tài sản thì giá đất, giá tài sản để tính bồi thường được xác định tại thời điểm ban hành quyết định điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
- Tác dụng, mục đích của Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất
- Bồi thường đảm bảo rằng người dân bị mất đất sẽ nhận được giá trị công bằng cho tài sản của mình. Bên cạnh đó, các biện pháp cấp đất, đền bù bằng tiền theo bảng giá đất mới nâng cao công bằng, đảm bảo cho người dân một môi trường sống mới với các tiện ích cơ bản như nhà ở, trường học và bệnh viện, bảo đảm rằng họ không bị tổn thất về cơ sở hạ tầng sống.
- Tái định cư giúp giải phóng đất cho các dự án phát triển, tạo điều kiện cho việc mở rộng và phát triển kinh tế trong khu vực. Bồi thường, hỗ trợ, và tái định cư không chỉ là các biện pháp bảo vệ quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng mà còn là yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển hạ tầng, kinh tế và xã hội một cách bền vững.
- Liên hệ Luật sư tư vấn – Công ty Luật TNHH TLA
Luật TLA là một trong những đơn vị luật sư hàng đầu, với đội ngũ luật sư, cán bộ nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, doanh nghiệp, hôn nhân và gia đình,… Chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc về pháp lý của bạn. Nếu bạn còn thắc mắc về nội dung này, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp thắc mắc.
- Luật sư Vũ Thị Phương Thanh, Giám đốc Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội, email: vtpthanh@tlalaw.vn
- Luật sư Trần Mỹ Lê, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật TNHH TLA, Đoàn Luật sư Hà Nội; email: tmle@tlalaw.vn